Юуны түрүүнд ярилцлага өгөхийг зөвшөөрсөнд баярлалаа. За ярилцлагадаа оръё. Өөрийнхөө талаар уншигчдад танилцуулаарай.
Сайн байна уу? Намайг Амгаланбаатарын Баянмөнх гэдэг. БНСУ-д бизнесийн удирдлагаар доктор хамгаалж байна. Манай аав амьтанд их хайртай. Багаас минь үлгэр дуурайлал болж, амьтанд хайртай болоход нөлөөлсөн. Ер нь олон төрлийн амьтан тэжээж үзсэн. Тэгээд Солонгос улсад ирээд хоббигоо үргэлжлүүлмээр санагдсан. Энд ирээд анх эхнэртэйгээ амьтны дэлгүүр сонирхож явж байгаад могой авч байсан. Их өрөвдөлтэй харагдаад авахаар шийдсэн юм.
Тэгээд дараа нь Sugar glider /цаашид уутат олби оготно/ гэх мэрэгч хөөрхөн амьтныг 4-өөр нь тэжээхээр авч байсан.
Багадаа “гэртээ ганцаараа” киног их үздэг байсан. Кинон дээр гардаг Амазонк тотийг тэжээж үзэх юмсан гэж их мөрөөддөг байлаа. Тэгээд тотио ярьж сургаад, ярьдаг болбол гэж их боддог байсан. Интернетээс тотины талаар мэдээлэл их уншиж, судлаад үзэхэд Африкийн саарал тоть буюу African grey parrot гэх энэ төрөл нь дэлхий дээр хүний хэлээр хамгийн тод ярьдаг гэдгийг мэдэж авсан. Ингээд Ликагаа хайж судлаад авч байсандаа. Манай Лика одоо 1 настай охин тоть. Одоогоор 11 монгол үг 2 Солонгос үг хэлж чаддаг бас гар утасны дуудлага болон нохой шиг хуцаж чаддаг. Мөн төрөл бүрийн авиа дагаж сурсан байгаа. Цаашдаа улам сайн сургана л гэж бодож байна даа.
Тотиноосоо гадна хамелеон гүрвэлийг хосоор нь тэжээж байгаа. Мөн загаснуудтай. Цаашдаа бас олон амьтан тэжээх сонирхолтой байна. Тотины төрлөөс гэвэл Алладин хүүхэлдэйн дээр гардаг Ара макао төрлийн тотийг авч тэжээхээр төлөвлөсөн байгаа.
Тоть тэжээхэд анхаарах зүйл юу вэ?
Тоть сонирхдог хүмүүст зөвлөгөө болгож хэлэхэд тоть авахдаа дэгдээхий байхаас нь аваарай. Яагаад гэвэл тоть шувуу нэг хүндээ дассан бол өөр хүнд дасахад хэцүү бас цаг их ордог. Түүнчлэн зугтаж нисэх аюултай. Надад нэг туршлага болсон явдал тохиож байсан. Анх Ликагаа авахаас өмнө Африкийн саарал тотийг авахад уушги нь дутуу хөгжилтэй байсан. Түүнийг нь мэдэхгүй авснаас болж, сарын дараа тэр тоть маань амьсгал хураасан. Тийм учраас найдвартай газраас аваарай гэж хэлмээр байна.
Амьтад нь юугаар хооллодог вэ?
Хамелеон нь гүрвэл царцаагаар, тоть нь самар, жимс, зориулалтын хоолоор, могой болохоор хулганаар, уутат олби оготно нь самар, жимс, хүнсний ногоо болон зориулалтын хоолоор хооллодог.
Хоол ундны асуудлаас эхлээд зардал их байдаг уу?
Зардал их байгаа.
Монголд байхдаа амьтан тэжээдэг байсан уу?
Монголд байхдаа бараг бүх төрлийн гэрийн тэжээмэл амьтад бүгд байсан. Нохой, зараа, загас, туулай, гүрвэл, усан гахай, харх, галуу, тахиа, сувдан гургуул, тагтаа, нугас.
Хөөх. Яагаад мэргэжлээ бизнесийн удирдлагаар сонгосон бэ? Би байсан бол амьтантай холбоотой чиглэлийн мэргэжил сонгоё гэж бодох байсан байх.
Би бакалавраа Солонгос хэлний орчуулагч, магистраа Нийгмийн халамжийн мэргэжлээр төгссөн. Амьтан тэжээх бол миний хобби. Амьтны хүрээлэнтэй болох бодол бол байдаг.
Амьтантай холбоотой мартагдахааргүй дурсамж бий юу?
Хөгжилтэй нэг дурсамж байгаа. Хүүхэд байхад ээж их олон төрлийн амьтан тэжээдэг байсан болохоор сүүлдээ жоохон дургүй болсон байсан. Нэг удаа гэртээ зараа авчраад, зараагаа харанхуй өрөөнд ээжээс нуугаад хийсэн чинь шөнө нь бүгд унтсан байхад ээжийн өрөө рүү орж бөөн юм болсон. Зараа өөрөө их хүнд явдалтай. Ямар ч саванд хийсэн яаж ийж байгаад гараад ирдэг сонин амьтан. Ээжийн өрөөний хөшгийг хөдөлгөөд, хөшгөндөө орооцолдоод салхи сэвэлзэж байгаа юм шиг хөшиг хөдөлгөөд байсныг нь ээж хүн хөшигнөөс татаад байна гэж харж орилоод гэр дотор байсан бүх хүмүүсийг сэрээсэн. Энд хүн яваад байна гээд сандарсан байсан. Нөгөө 2 зараа чинь хөшигний 2 цацганд орооцолдчихсон байсан. Тэгж нэг ээжийгээ аймар айлгаж байсан. Ийм л түүх байна даа. Өөр зөндөө олон байдаг.
Ёстой хөгжилтэй түүх байна. Монгол дахь гэр бүл нь одоо ч амьтан тэжээдэг үү?
Ээж, хоёр ихэр дүү минь байгаа. Жижиг тотийг тэр гурав маань тэжээж байгаа.
Тэжээж байсан амьтдаас нь хамгийн хэцүү, арчилгаа ихтэй нь аль нь вэ?
Ер нь хэвлээр явагч амьтан байна. Температур, градус чухлаас гадна, амьд амьтнаар хооллодог. Байнгын чийглэг орчинд байх ёстой байдаг.
Монголд эдгээр амьтдыг тэжээх боломж байдаг юм болов уу?
Боломжтой.
Одоо тэжээж байгаа тоть, хамелеон, уутат олби оготныг тэжээхэд анхаарах зүйлс юу вэ?
Хамелеон дээр бол орчны чийгшил, дулаан бас уураг витаминлаг хоол чухал. Хоол усыг нь нарийн цагт нь өгч байх. Усаа савнаас ууж чадахгүй бол шүршиж өгдөг.
Уутат олби оготно байнгын цэвэрлэгээ шаарддаг. Ус хоолыг нь байнга хоолны саванд нь хийж өгөх хэрэгтэй. Хүнд удаан дасдаг тул сайн эрхлүүлж, байнгын харилцаатай байх хэрэгтэй. Хумсыг нь авч байхгүй бол хурц байдаг. Бас 26-аас дээш градусын дулаанд байлгана. Өдөр унтаж, шөнө хөдөлгөөнд ордог амьтан.
Тоть нь халуун орных учир бас тасалгааны хэм маш чухал. Идэж болох болохгүй хоол гэж байдаг. Ер нь аливаа амьтныг тэжээхдээ интернетээр маш сайн судлах нь зүйтэй. Витаминлаг хоол өгч, агаарт, наранд гаргаж, байнга харилцаж, эрхлүүлэх ба ширүүн харьцаж болохгүй. Өс санадаг. Бас цэвэрлэгээ, ус сайн өгөх хэрэгтэй. Африкийн саарал тотины бас чухал нэг зүйл нь нэг л хүнийг эзнээрээ сонгож түүндээ л эрхэлж, үнэнч байдаг.
Бас их тэвчээр шаардах ажил байна шүү. Нэмж хэлэх зүйл байгаа болов уу?
Тийм шүү. Залхуу хүн бол амьтан зовоохын л нэмэр. Цэвэр хоббитой, амьтанд хайртай, сэтгэлээсээ тэжээх хүн л сайн судалж уйгагүй арчилдаг юм даа. Түүнээсээ бас кайф авдаг. Өөр юмгүй дээ.
Цаг гаргаж асуултад маань дэлгэрэнгүй хариулсанд баярлалаа.
Зүгээр ээ. Баярлалаа.
Амьтанд хайртай А.Баянмөнхийн яриа таньд сонирхолтой байсан гэж найдаж байна. Түүний амьтдын талаар илүү хөгжилтэй, сонирхолтой бичлэгийг түүний фэйсбүүк хаягаас үзэх боломжтой. ЭНД ДАРЖ үзнэ үү.
Сэтгэгдэл2
АНХААР!
Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд said.mn хариуцлага хүлээхгүй.